Stress/Burn-out
Stress heeft in onze cultuur een negatieve bijklank gekregen. Letterlijk vertaald betekent stress spanning. Spanning is niet per definitie negatief. Lichamelijk maar ook geestelijk hebben we een bepaalde mate van spanning nodig om optimaal te kunnen functioneren. Zolang spanning afgewisseld wordt met ontspanning is er niets aan de hand. Zodra de weegschaal echter doorslaat en spanning in ons leven de boventoon gaat voeren is het tijd om een pas op de plaats te maken.
Voorkomen is beter dan genezen
Door tijdig het evenwicht tussen spanning en ontspanning te herstellen, kun je voorkomen dat je reserve voorraden uitgeput raken en je in het ergste geval in een burn-out terecht komt. Het gaat erom om terug te keren naar de situatie dat stress weer een gezonde stimulerende werking heeft. Hiervoor is het in eerste instantie van belang dat je je bewust bent van de symptomen die op te veel stress wijzen.
Symptomen van te veel stress/burn-out
Ik maak een onderscheid tussen psychische en lichamelijke symptomen.
Psychische symptomen kunnen zijn: teveel in je hoofd en te weinig in je lijf zitten, niet meer tot rust kunnen komen, snel geïrriteerd zijn, je veel zorgen maken, huilbuien, paniekaanvallen, depressie etc
Voorbeelden van lichamelijke symptomen zijn: gespannen spieren, hoofdpijn, hyperventilatie, hartkloppingen, gevoel van algehele uitputting etc.
Herstel
Wat nodig is voor je herstel is afhankelijk van de mate waarin je uit je energie voorraden heb moeten putten. Als er alleen sprake is van toenemende stress is een pas op de plaats in de vorm van een korte timeout vaak al voldoende om de verstoorde energiebalans te herstellen. Bij een burn-out zijn de energievoorraden helemaal opgebruikt en heb je minimaal 6 weken rust nodig. Of het nu om toenemende stress of om een burn-out gaat, in alle gevallen is het van belang om weer contact met je lijf te maken; die geeft precies aan op welke aspecten van jouw functioneren te veel en op welke te weinig nadruk ligt. Lichaamsgerichte activiteiten zoals yoga, massage, sporten en dansen zijn middelen om vanuit je hoofd weer in je lichaam te komen. Daarnaast is het van belang dat je alleen of samen met iemand anders op een rij zet welke situaties stressverhogend werken en welke oorzaken hieraan ten grondslag liggen. Er zijn vele oorzaken van stress. Ik noem er een paar: te hoge eisen aan jezelf stellen, het te goed willen doen, een verstoorde balans tussen draagkracht en draaglast, beperkende overtuigingen waarmee je jezelf ondermijnt etc. Bewustwording van de stressoren is nodig om een veranderingsproces op gang te kunnen brengen en je valkuilen in de toekomst tijdig te herkennen.
Wacht niet totdat je al opgebrand bent, maak tijdig een pas op de plaats en ga op zoek naar jouw stressoren. Voorkomen is echt beter dan genezen.